قدس آنلاین؛ کارگران روزمزد، کارگران ساختمانی، کارگران واحدهای زیرپله‌ای، بساطی‌ها و دستفروشان و همچنین مشاغل آزاد مثل آرایشگاه‌ها، باشگاه‌های ورزشی، رستوران‌ها، تالارها، هتل‌ها، استخرها، مراکز تفریحی و فست‌فودها از جمله مشاغل آسیب‌دیده‌ای هستند که ویروس کرونا بساط کاروکاسبی آن‌ها را مختل کرده است.

پس از شیوع کرونا در کشور، دولت در سلسله برنامه‌های حمایتی تصمیم گرفت به بسیاری از مشاغل خرد و کوچک و کارگاه‌های زیان‌دیده از شیوع کرونا که بیشتر آن‌ها ناچار به تعطیلی کسب و کار خود شده‌اند یاری رساند. از جمله مصوبه تمدید زمان بازپرداخت اقساط سررسید شده و امهال بدهی‌های بانکی بنگاه‌ها تا فعالان اقتصادی بتوانند ظرف یکی دو ماه مهلت داده شده مسائل پیش آمده در حوزه کاری خویش را با فراغ بال بیشتری سامان ببخشند.

 در این میان برخی کارفرمایان منصف نیز با درک شرایط موجود نهایت همکاری را با صاحبان کسب‌وکارها داشته اند. حتی برخی پاساژها اجاره غرفه‌های خود را یکی دو ماه بخشیده‌اند که کار آن‌ها از این جهت قابل قدردانی است.

وزارت کار نیز ضمن شناسایی ۹۴۰ بنگاه آسیب‌دیده در رسته‌های مختلف، حمایت خود را از بنگاه‌های آسیب‌دیده با اختصاص ۳هزارمیلیارد تومان اعتبار اعلام کرده که در قالب اعطای تسهیلات و بیمه بیکاری خواهد بود.

**اعطای بسته‌حمایتی معیشتی به ۷میلیون نفر

دولت در اقدامی دیگر گفته حدود ۷میلیون نفر نیازمند حمایت را شناسایی کرده و قرار است به این افراد دو بسته معیشتی ویژه بدهد. در برآورد اولیه حدود ۴میلیون خانوار مشمول اولین بسته هستند که البته پس از ثبت‌نام متقاضیان و استحقاق‌سنجی افراد، به نوبت به آن‌ها پرداخت خواهد شد. با این بسته مشمولان می‌توانند خرید اعتباری کنند. این بسته شبیه وام قرض‌الحسنه به افراد پرداخت می‌شود و کارگران ساختمانی، کارگران فصلی و روزمزد و دستفروشان، رانندگان تاکسی و کارگران رستوران‌ها می‌توانند با دریافت این بسته یک الی ۲میلیون تومان خرید اعتباری انجام دهند.

این وام ۱۲درصد سود دارد که ۸درصد آن را سازمان برنامه و بودجه پرداخت می‌کند. دریافت این وام نیاز به ضامن ندارد و با کارت یارانه قابل پرداخت است. این رقم ۳۰ ماهه بازگردانده می‌شود که سه ماه تنفس دارد و اقساط آن ماهیانه ۸۰ هزار تومان است.

بسته دوم مربوط به حدود ۳میلیون نفر است که نیمی فاقد درآمد ثابت بوده و ۵/۱ میلیون نفر از آن‌ها نیز فاقد هر گونه شغلی هستند. این افراد به گفته محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه مشمول دریافت ۲۰۰ تا ۶۰۰هزار تومان در ماه خواهند شد. بسته حمایتی فوق برای خانوار تک‌نفره: ۲۰۰ هزار تومان، خانوار دو نفره: ۳۰۰ هزار تومان، خانوار سه‌نفره: ۴۰۰ هزار تومان، خانوار چهارنفره: ۵۰۰ هزار تومان، خانوار پنج نفره و بالاتر: ۶۰۰هزار تومان است که در هفته آینده اولین بسته حمایتی به حساب آن‌ها واریز خواهد شد.

** کمک ۵میلیارد تومانی بنیاد مستضعفان برای حفاظت از کودکان کار

از جمله اقدام‌های شایسته ذکر دیگر، کمک ۵میلیارد تومانی بنیاد مستضعفان برای حفاظت از کودکان کار در برابر کرونا بود که به دنبال درخواست سازمان بهزیستی کشور مبنی بر تأمین هزینه بسته‌های بهداشتی مراقبتی کودکان کار در سراسر کشور توسط  بنیاد مستضعفان تأمین و به حساب سازمان بهزیستی واریز شد.

**وضعیت بغرنج صنعت گردشگری

هنوز هم بخشی از مشاغل هستند که توان جبران خسارت‌های ناشی از کرونا در کوتاه‌مدت را ندارند. اکنون بیش از دو هفته از بخش‌نامه سازمان هواپیمایی و تعیین تکلیف ایرلاین‌ها از سوی وزیر راه و شهرسازی برای بازگرداندن پول مسافران می‌گذرد، اما گلایه مسافران از عدم‌پرداختی‌ها از سوی ایرلاین‌ها افزایش یافته است.

با وجود پیگیری‌های مستمر سازمان هواپیمایی کشور، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی پرداخت پول مسافران بابت هزینه کنسلی پروازها را به پس از تعطیلات عید نوروز و سال ۹۹ موکول کرده‌اند.

فعالان این عرصه اما از مردم می‌خواهند شرایط بخش گردشگری را که ضرر مالی زیادی را در ۶ ماه گذشته متحمل شده، درک کنند. طبق سخنان امیررفیعی، ‌ رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر و گردشگری هنوز دفتر آژانس مسافرتی پلمب نشده، اما تعزیرات به این کار تهدید کرده است.

به گفته وی، هتل‌داری که از آژانس پول گرفته تا پیش از عید بازسازی کند معلوم است اکنون پولی ندارد به آژانس یا مردم بازگرداند. این همه فشار موجب می‌شود دفاتر خدمات مسافرتی تعطیل شوند و دیگر پاسخگوی مسافر نباشند. در این وضعیت اگر زمان دهیم تا آژانس کار کند و پول مردم را عودت دهد، بهتر است یا اینکه آن‌ها را پلمب کنیم و آمار بیکاری را بالا ببریم؟

مسعود طباطبایی، مدیرعامل یک شرکت گردشگری نیز گفته است : تاکنون بیش از ۵۰میلیارد تومان بلیت استرداد شده و این رقم تا پایان سال قطعاً افزایش پیدا می‌کند. روزانه بیش از ۱۸هزار تماس با تیم پشتیبانی علی‌بابا برقرار می‌شود و تمام پروازهای خارجی و بخش عمده‌ای از پروازهای داخلی، قطارها و بلیت‌های اتوبوس در حال استرداد شدن است. در حال حاضر علاوه بر اینکه تمام فروشمان برگشت خورده، بازار شب عید را هم کاملاً از دست داده‌ایم. می‌دانیم که شرایط فعلی زمان مناسبی برای سفر نیست و به مشتریان خود هم می‌گوییم بهتر است سفر نکنند.

** ۴۰درصد ریزش مشتری رستوران‌ها

از دیگر کسب و کارهای آسیب‌دیده، رستوران‌داران هستند، چون این ویروس از طریق لمس و تنفس منتقل می‌شود. مردم از خریدن غذای حاضری در بیرون از خانه اجتناب می‌کنند. به گفته علی‌اصغر میرابراهیمی، رئیس اتحادیه دارندگان رستوران و سلف‌سرویس، از زمان شیوع کرونا، کسب‌وکارهای اعضای این اتحادیه آسیب جدی دیده است، به‌گونه‌ای که واحدهای زیادی تا آستانه تعطیلی پیش خواهند رفت؛ چنانکه بسیاری از رستوران‌های تهران بین ٣٠ تا ٤٠‌درصد ریزش مشتری داشته‌اند. براساس آمارو ارقام، گردش مالی رستوران‌داران در سال چیزی در حدود ۲۴هزار میلیارد تومان است که در این روزها بنا بر شیوع کرونا از حجم آن به شکل قابل‌توجهی کاسته شده است.

** فرصت از دست رفته در بازار پوشاک

محسن نظری، رئیس اتحادیه قهوه‌خانه‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی هم اعلام کرده ۱۰۰درصد از ۵هزار واحدهای این صنف تعطیل شده‌اند. در صنف پوشاک هم منصور تیرگر، رئیس مرکز پژوهش‌های اتحادیه پوشاک تهران گفته است نزدیک به ۱۲میلیارد دلار یا ۱۹۲هزار میلیارد تومان در سال گردش مالی دارد که حداکثر فروش آن‌ها در آستانه نوروز است که هم‌اکنون این فرصت از دست رفته و خسارت‌های قابل‌توجهی به کاسبان این حوزه وارد کرده است.

**خسارت‌های هنگفت اقتصاد جهانی

باید توجه داشت این شرایط مختص ایران نیست، چرا که بیش از ۶۰ کشور درگیر بیماری جدید شده‌اند و اقتصاد جهانی نیز متحمل خسارت‌های سنگینی شده است.

شوک همه‌گیری این  ویروس در وهله اول غول اقتصاد جهانی یعنی چین را به زانو درآورد. در حال حاضر بسیاری از کارخانجات در کشور چین به حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیل درآمده‌اند. گردشگری  که یک‌دهم کل اقتصاد چین را تشکیل می‌دهد، با افت سنگین مواجه شده و با تداوم این روند به نظر می‌رسد میلیاردها دلار به اقتصاد چین خسارت وارد شود. برآوردهای اولیه نشان می‌دهد تنها در ۲ ماهه ابتدایی سال جاری میلادی حدود ۱۸۵میلیارد دلار به اقتصاد چین خسارت وارد شده است.

شیوع ویروس کرونا ادامه دارد و نشانه‌هایی وجود دارد که اقتصادهای برتر دنیا هم به زودی وارد رکود می‌شوند، چون شیوع این ویروس به ضعف قبلی آن‌ها اضافه شده است. ژاپن، سومین اقتصاد بزرگ دنیا در سه ماهه پایانی ۲۰۱۹  پس از از بین رفتن تأثیر افزایش مالیات فروش و یک توفان قدرتمند، ۶/۱درصد کوچک‌تر شد. این بزرگ‌ترین رکود نسبت به سه ماهه قبل از آن از سال ۲۰۱۴ تا حالا بود.

هنگ‌کنگ هم وارد رکود شده و سنگاپور هم به زودی همین سرنوشت را پیدا می‌کند. تولید ناخالص داخلی در سه ماهه پایانی ۲۰۱۹ در اندونزی به پایین‌ترین حد خود در سه سال گذشته رسیده و مالزی کمترین تولید ناخالص داخلی را در یک دهه گذشته داشته است.

آلمان، بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا هم درست پیش از شیوع ویروس کرونا به خاطر کاهش فعالیت کارخانه‌های این کشور وارد رکود شده بود. شاخص حساسیت اقتصادی در آلمان در ماه فوریه به شدت پایین آمده که نشان‌دهنده ترس از ضربه خوردن اقتصاد جهان از ویروس کروناست.

**شرایط خرسی در آمریکا

شرایط اقتصاد جهانی به گونه‌ای است که رویترز اعلام کرده، ترس از ویروس کرونا ۵ تریلیون دلار از ارزش بازار سهام دنیا کم کرد که از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ بی‌سابقه است. بر این اساس در اثر بی‌ثباتی ایجاد شده در اقتصاد جهانی، شاخص بورس در بسیاری از کشورها سقوط کرده است. در آمریکا شاخص بورس با یک سقوط آزاد که در ۳۲ سال گذشته بی‌سابقه بوده مواجه شده که به گفته فعالان این حوزه شرایط را خرسی کرده است. زمانی اعلام می‌شود که بازار در شرایط نزولی یا خرسی قرار گرفته که بیش از ۲۰درصد از ارزش خود را در مدت زمان کوتاهی از دست بدهد که این اتفاق عملاً برای بورس آمریکا افتاده است.